طبق رسم سایت نهایت یادگیری روز های شنبه به مطالبی راجع به آسمان می پردازیم.شما عزیزان می توانید کانال تلگرام و کانال روبیکا و همچنین پیج نهایت یادگیری را دنبال کنید. در این مقاله قصد داریم به توضیحاتی راجع به ستاره ها بپردازیم که در این بخش تاریخچه مشاهده این اجرام آسمانی و همچنین تعریفی از آن ها بیان می کنیم و در بخش دوم به اندازه گیری ، انرژِی و دسته بندی ستاره ها خواهیم پرداخت
سِتاره گوی آسمانی درخشان و بسیار داغی از پلاسما است که انسجام خود را با نیروی گرانش خود حفظ میکند. نزدیکترین ستاره به زمین خورشید و پس از آن پروکسیما قنطورس است. این اجرام آسمانی قابل دیدن در شب از روی زمین، به دلیل فاصلهٔ بسیار دورشان به شکل نقاطی ثابت (گاهی زن) و روشن دیده میشوند. در طول تاریخ، گروههای ستارههای برجسته تر، به نام صورتها و صورت وارههای فلکی، گروه بندی شده و روشن ترین ستارگان نیز نام گذاری شدهاند. کاتالوگ هایی از ستارگان توسط اخترشناسان گردآوری شده است که ستارگان شناخته شده را مشخص میکند و نامهای استانداردی برای ستارگان پیشنهاد میکنند. هرچند که بیشتر ستارگان جهان از جمله تمامی ستارگان خارج از کهکشان راه شیری با چشم غیر مسلح از روی زمین قابل دیده شدن نیستند. در حقیقت بیشتر آنها حتی از دید قوی ترین تلسکوپ ها نیز پنهان میمانند. تصویربرداری رنگ کاذب از خورشید، یک ستاره نوع جی رشته اصلی و نزدیکترین ستاره به زمین است. یک ستاره حداقل در بخشی از عمر خود، به دلیل همجوشی گرما هستهای هیدروژن به هلیم در مرکز آن، میدرخشد. انرژی ایجاد شده از بخش درونی ستاره میگذرد و به فضای بیرونی اطراف تابیده میشود. وقتی ذخیره هیدروژن در هسته یک ستاره رو به اتمام میرود، تقریباً تمام عناصر طبیعی سنگین تر از هلیم از طریق سنتز هستهای، یا در برخی از ستارگان از طریق سنتز هستهای ابرنواختری در هنگام انفجار آنها پدید میآیند. این جرم بزرگ آسمانی در اواخر دوران عمر خود ممکن است شامل ماده تباهیده نیز باشد. اخترشناسان با بررسی حرکت ستارهها در فضا، درخشندگی آنها و طیف سنجی نجومی میتوانند جرم، سن، فلزیگی (ترکیب شیمیایی ستاره) و سایر ویژگیهای ستارهها را به دست آورند. جرم کلی یک ستاره تعیین کننده مراحل تکامل و سرنوشت نهایی آن است. سایر مشخصات یک مانند قطر و دما در طول عمر متغیر هستند. با استفاده از نموداری به نام نمودار هرتسپرونگ-راسل دمای بسیاری از ستارگان را نسبت به روشنایی آنها نمایش میدهد که از طریق آن میتوان وضعیت تکامل و سن ستاره را تعیین نمود.
عمر یک ستاره از رمبش گرانشی یک سحابی گازی آغاز میشود که عمدتاً شامل هیدروژن به همراه هلیم و کمی از عناصر دیگر است. وقتی که چگالی هسته این جسم به اندازه کافی میرسد، هیدروژن در فرایندی پایدار توسط همجوشی هستهای به هلیم تبدیل شده و انرژی فراوانی آزاد میشود. سایر قسمتهای داخلی ستاره این انرژی را از طریق فرایندهای تابش و همرفت به بیرون انتقال میدهند. فشار داخلی ستاره از فروریختن آن براثر نیروی گرانشی خودش جلوگیری میکند. وقتی که سوخت هیدروژن این جرم آسمانی به پایان میرسد، اگر جرم ستاره حداقل ۰٫۴ بار از خورشید بزرگتر باشد، منبسط شده و تبدیل به غول سرخ میگردد. پس از آن به مرحله تباهیدگی رسیده و بخشی از جرم خود را در فضا دفع میکند که بعدها در تشکیل ستارگان نسل جدیدتر با عناصر سنگینتر به کار میرود و هسته هم به بقایای ستارهای تبدیل میشود که ممکن است کوتوله سفید، ستاره نوترونی یا در صورت کافی بودن جرم سیاهچاله باشد. ستارگان دوتایی یا چندتایی شامل دو یا چند ستاره کوچک میشود که در میدان گرانش یکدیگر اسیر هستند و معمولاً در مدارهای پایداری به دور یکدیگر میگردند. وقتی دو ستاره خیلی به هم نزدیک باشند، برهمکنش گرانشی میان آنها بر تکامل آنها تأثیر میگذارد. این اجرام میتوانند بخشی از ساختارهای بزرگ مثل خوشههای ستارهای یا کهکشانها باشند.
نام گذاری
بر اساس سنت باستانی ستارگان هر کدام در یک صورت فلکی که مجموعهای بصری از ستارگان است قرار می گیرند و ستارگان پرنورتر یا ویژه، نام یا عنوان خاصی داشتند که گاه نسبت آنها را با صورت فلکیشان معین میکند (مانند ستارهٔ قلب العقرب در صورت فلکی عقرب). در سال ۱۶۰۳ میلادی ستارهشناس آلمانی یوهان بایر ۱۶ نقشهٔ صورتهای فلکی را ترسیم کرد و به هریک از ستارگان یکی از حروف الفبای یونانی را اختصاص داد، به این ترتیب که نخستین حرف الفبا ویژه روشن ترین ستاره آن صورت باشد و به همین ترتیب از حرفی به حرف دیگر برسد و اگر شمارهٔ ستارگان صورتی از عدد ۲۴ شمارهٔ حروف الفبای یونانی تجاوز کرده، باقی ستارگان را با حروف الفبای لاتینی نمایانده است. پس از آن که با اکتشاف دوربینهای بزرگ شمارهٔ ستارگان هر صورت فلکی رو به فزونی گذاشته، اخترشناسان از نشانههای دیگری، ازجمله اعداد، برای شناساندن بازماندهٔ ستارگان هر صورت استفاده کردند. نخستین کسی که چنین کرد ستارهشناس انگلیسی جان فلمستید بود. وی در جدول مشهور ستارگان خویش که چاپ آن در ۱۷۲۵ سال پس از میلاد پایان پذیرفت، نزدیک به سه هزار ستاره را با تعیین طول و عرض آنها آورده است. امروزه هر زمان از جدول او انتخابی شود، ستاره مورد نظر را با عدد آن جدول مینمایند و پیش از آن حرف Fl را که اشاره به نام فلمستید است قرار میدهند.
تاریخچه مشاهدات ستاره ها
از نظر تاریخی ستارگان برای تمدنهای مختلف در سراسر تاریخ اهمیت داشته اند. گاهی ستارگان بخشی از آیینهای مذهبی بودهاند و برای ناوبری فلکی و جهت یابی از آنها استفاده می شده است. بسیاری از ستاره شناسان باستان بر این باور بودند که ستارگان به طور دائمی به کره آسمانی دوخته شدهاند و هرگز تغییر نمیکنند. ستارهشناسان بر مبنای قراردادهایی ستارگان را در قالب صور فلکی دستهبندی میکردند و از آنها برای ردیابی مسیر حرکت سیارات و موقعیت خورشید استفاده میکردند. از حرکت خورشید نسبت به ستارگان پس زمینه و افق در ساختن گاه شمار استفاده شد که در قاعده مند کردن فعالیتهای کشاورزی بهکار میرفت. گاه شمار میلادی که امروزه در بسیاری از نقاط دنیا مورد استفاده قرار میگیرد، یک گاه شمار خورشیدی بر اساس زاویه محور چرخشی زمین نسبت به ستاره محلی اش خورشید است. قدیمیترین نقشه آسمان که تاریخ دقیقی دارد، حاصل تلاشهای اخترشناسی مصر باستان در سال ۱۵۴۸ پیش از میلاد است. قدیمیترین کاتالوگ ستارگان کشف شده توسط اخترشناسان بابلی بینالنهرین در اواخر هزاره دوم پیش از میلاد در دوره کاسیها گردآوری شده است که به ۱۵۳۱–۱۱۵۵ پیش از میلاد باز می گردد.