چشمها اعضای دستگاه بیناییاند. این اندام برای موجودات توانایی دریافت و پردازش جزئیات دیداری و توان پاسخ، پاسخی که لزوماً برای انجامش نیاز به بینایی نیست را فراهم می کنند. چشم، نور را شناسایی میکند و آن را تبدیل به پیامهای الکتروشیمیایی در یاختههای عصبی می کند. در موجودات پیشرفته تر، چشم اندام نوری پیچیدهای است که روشنایی را از فضای پیرامون میگیرد، شدت و ضعف آن را متناسب میکند یا بر روی اجسام تمرکز میکند تا یک تصویر واضح داشته باشد. تصویر را تبدیل به سیگنالی میکند و به مغز میفرستد. چشمهایی که توان تجزیهٔ تصویر داشته باشند در ده نوع مختلف در طبیعت دیده شدهاند که ۹۶ درصد از گونههای جانوران چشمانی با ساختار پیچیده دارند. چشمهای با توان تجزیهٔ تصویر در نرم تنان، طناب داران و بندپایان وجود دارد. رزولوشن (قدرت بینایی) چشم انسان ۵۷۶ مگاپیکسل محاسبه شدهاست.
جالب است بدانید در زمان نوشتن این مقاله بهترین دوربین های ساخته شده در دست بشر از ۳۰ مگا پیکسل بیشتر نبوده اند البته لازم به ذکر است که در تلفن های همراه به صورت اغراق آمیز تا ۱۰۸ مگاپیکسل نیز ادعا شده است.
چشم ها در هر موجود متانسب با توانایی های مورد نیاز برای آن موجود طراحی و خلق شده است برای مثال چشمان عقاب باید طوری طراحی شوند که بتواند در پرواز های بلندی که بر فراز آسمان دارد طعمه ی خود را بر روی زمین تشخیص دهد و همینطور در طرف مقابل سادهترین چشم مانند چشم میکروبها، کاری نمیکند به جز تشخیص نور و تاریکی؛ که این برای تنظیم ساعت زیستی آنها کافی است.
انواع چشم
ده نوع ترکیب بندی ظاهری برای چشم وجود دارد، تمام ابزارهای عکاسی ساخته شده توسط انسان غیر از عدسی فرنل و لنز زوم همگی در طبیعت وجود دارند. اما از نظر کلی چشمها در دو رده قرار میگیرند، «چشمان ساده» که تنها یک سطح مقعر دریافت کنندهٔ نور دارد و «چشمان مرکب» که چندین عدسی دارد و نور را به سطح محدبی هدایت میکند. عبارت چشمان ساده به معنی داشتن پیچیدگی یا دقت کمتر نیست بلکه هر یک از این چشمها به خوبی میتوانند برای محیط زندگی صاحب خود بهینه شوند. تنها محدودیت چشمها در وضوح تصویر (resolution) است. فیزیک چشمهای مرکب به آنها اجازه نمیدهد تصویری با وضوح بالاتر از یک درجه داشته باشند. چشمهای برهمافزا (superposition) میتوانند به حساسیت بیشتری نسبت به چشمهای همکنار (Apposition) دست یابند در نتیجه برای جانوران شبزی و آنهایی که بیشتر در تاریکی زندگی میکنند، مناسبترند. چشمها برپایهٔ سلولهای دریافت کنندهٔ تصویر خود به دو دسته تقسیم میشوند، آنهایی که سلولهایشان مژک دار است (مانند مهره داران) و آن هایی که ریزچشمک دارند. این دو گروه، فراگیر نیستند، گزندهتباران نیز چشمانی با سلولهای مژکدار دارند اما شکم پایان و برخی کرمهای حلقوی هر دو گونه را دارند